Suportivna terapija

Suportivna terapija predstavlja još jednu dimenziju načina liječenja malignih bolesti. Ciljevi suportivne terapije su da olakša bolesniku tretman liječenja:

  • da smanji i ukloni bol
  • omogući kontrolu neželjenih dejstava lijekova (mučnina i povraćanje, neutropenija…)
  • poboljša opšte stanje pacijenta
  • smanji osećaj umora

Primjena suportivne terapije je od podjednakog značaja i za bolesnike kod kojih je tek otkrivena maligna bolest i za one koji se već dugo liječe.

Mučnina i povraćanje

Mučnina i povraćanje su najznačajniji neželjeni efekti hemioterapije i radioterapije. S obzirom da je mučnina praćena povraćanjem toliko uznemirujuća, a često uzrokuje i potpunu nemoć oboljelih, ovi neželjeni efekti se moraju adekvatno kupirati.

Mučnina je neprijatna senzacija obično praćena tahikardijom, znojenjem i povećanom salivacijom, kao i neophodnošću povraćanja.

Emeza je povraćanje – koordinisan proces koji uključuje mozak, gastrointestinalni trakt, respiratorni trakt i abdominalne mišiće da se izbaci sadržaj iz organizma.

Neki hemioterapeutici prouzrokuju mučninu i povraćanje kod gotovo 95% pacijenata na terapiji. Pacijenti oboljeli od malignih bolesti smatraju mučninu i povraćanje najneprijatnijim pratiocem hemioterapije.

Komplikacije nekupirane mučnine i povraćanja mogu biti: dehidracija, disbalans elektrolita, aspiracioni pneumonitis (inflamacija pluća uzrokovana inhalacijom čestica hrane), izbjegavanje slijedećih ciklusa hemioterapije.

Metastatska bolest kostiju

Metastatska bolest kostiju nastaje širenjem malignih ćelija iz primarnog tumora u kost, što rezultuje bolom, frakturom i drugim kliničkim posljedicama. Bol se javlja kod više od dvije trećine pacijenata sa koštanim metastazama i to je najvažniji razlog što pacijenti sa koštanim metastazama traže medicinsku pomoć.

Koštane metastaze najčešće nastaju kao posledica slijedećih malignih bolesti:

  • karcinoma dojke
  • prostate
  • pluća
  • bubrega
  • tiroidne žljezde

70% koštanih metastaza kod žena je rezultat karcinoma dojke, a 60% koštanih metastaza kod muškaraca je rezultat karcinoma prostate.

Metastatska bolest kostiju može uzrokovati i slijedeće posljedice:

  • Frakture
  • Kompresiju kičmene moždine
  • Hiperkalcemiju

Pacijenti sa koštanim metastazama pate i od poremećaja sna, kao i od gubitka apetita.

Koštane metastaze najčešće nastaju u rebrima, lobanji, maloj zdjelici, u tijelu pršljenova i završnim dijelovima dugih kostiju.

Koji su znaci i simptomi metastatske bolesti kostiju?

Najčešći simptom je bol koji perzistira. U nekim slučajevima oslobađa se kalcijum u cirkulaciju (hiperkalcemija) što ima za posljedicu umor, konstipaciju, mučninu i konfuziju.

U cilju postavljanja dijagnoze metastatske bolesti kostiju koriste se slijedeće procedure:

  • Rentgen kostiju – da bi se ustanovile bilo koje promjene u kostima
  • skener kostiju – da bi se pronašla žarišta “hot spots”
  • CT ili NMR
  • Biopsija

Kako se tretira metastatska bolest kostiju?

Cilj tretmana je da se pacijentima olakšaju simptomi, preveniraju komplikacije i unaprijedi funkcionalnost oboljelih, mobilnost i kvalitet života. Trenutne terapijske procedure obuhvataju

  • Bisfosfonate
  • Hemioterapiju
  • Hormonsku terapiju
  • Fokalnu radioterapiju
  • Opioidne i druge analgetike
  • Hirurgiju

 

Neutropenija

Febrilna neutropenija je stanje praćeno povišenom temperaturom (preko 38.5 Cº ) kad je broj bijelih krvnih zrnaca smanjen na nivo ispod 0.5x109/L. U ovakvom stanju postoji ozbiljan rizik od nastanka infekcije. Ovakvo stanje je vrlo ozbiljno, ali uz današnje terapijske opcije smrtnost je ispod 5%. Veliki broj pacijenata koji su na hemoterapiji će imati redukovan broj bijelih krvnih zrnaca, prije svega zbog primjene citostatika. Ovakvo smanjenje u broju bijelih krvnih zrnaca može da bude privremeno ili da perzistira duže vreme. Jedan broj pacijenata može imati i infekciju (30-50%).

Dijagnoza se postavlja mjerenjem temperature i broja bijelih krvnih zrnaca.
Takođe se radi i hemokultura, kako bi se utvrdilo prisustvo ili odsustvo  bakterija u krvi.

Pacijent sa febrilnom neutropenijom se obavezno hospitalizuje. Liječenje se sastoji od primjene antibiotika širokog spektra i faktora rasta bijelih krvnih zranaca (G-CSF).