Juvenilni idiopatski artritis (JIA)

JIA nije jedinstvena bolest, već skup sličnih oboljenja, nepoznatog uzroka, koja započinju u dječijoj dobi (prije navšene 16 godine života).1

JIA se manifestira sa upalom jednog ili više zglobova uslijed koja traje više od 6 sedmica, a ovisno od podtipa JIA mogu se javiti i povišena tjelesna temperatura i/ili osip, kožne promjene, kao i drugi simptomi. Postavljanje dijagnoze nekog od podtipova JIA se bazira na iscrpnoj anamnezi, temeljnom pregledu, radiološkim pretragama i laboratorijskim nalazima.1-3

Kod sistemskog JIA, osim upale zglobova, prisutna je i pulsirajuća povišena tjelesna temperatura, koja se javlja jednom ili dva puta dnevno otprilike u isto vrijeme, prolazni osip, te upale drugih organa, koji se mogu javiti prije i tokom same upale zglobova. 2,3

Kod poliartikularnog oblika JIA, prisutna je upala 5 i više zglobova u toku prvih pola godine trajanja bolesti, dok povišena tjelesna temperatura nije prisutna.1,2

Oligoartikularni JIA karakterizira upala manje od 5 zglobova (vrlo često samo jednog zgloba) u prvih 6 mjeseci od početka bolesti i odsustvo sistemskih znakova.

Kod ovog oblika JIA uz artritis su prisutne i promjene na koži koje odgovaraju psorijazi. Psorijaza je kožno oboljenje koje karakterišu pečataste kožne promjene koje se ljušte. Kod oko polovine oboljelih, upala zglobova prethodi pojavi kožnih promjena. 2,3

Okod ovog oblika JIA javljaju se periodi upala tetiva, ligamenata i eneteza (mjesta na kojima se tetive pripajaju uz kost), praćeni jakim bolom.2

Dijagnoza nediferenciranog artritisa se postavlja ako pacijent ima simptome na osnovu koji ne može biti svrstatan niti u jednu od gore nabrojanih kategrija ili simptome koji ga svrstavaju u više od jedne kategorije.2

Cilj liječenja JIA je kontrola upale zglobova, ublažavanje bola, sprečavanje deformiteta zglobova i poboljšavanje pokretljivosti, kako bi se omogućio normalan rast i razvoj djece koja imaju JIA. Tretman JIA se zasniva na primjeni lijekova koji smanjuju upalu, te na fizikalnoj terapiji koja ima za cilj da održi funkciju i spriječi nastanak deformiteta zglobova.3,4

Reference:

1. Cassidy JT, Petty RE. Chronic arthritis in childhood. Textbook of pediatric  rheumatology. 4. izd. Philadelphia: W.B. Saunders; 2010

2. Medscape. Juvenile Idiopathic Arthritis.[Pristup juni 2019]

3. Printo. Juvenilni idiopatski artritis.[Pristup juni 2019]

4. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases. Juvenile Arthritis.[Pristup juni 2019]