Kod osoba sa hemofilijom sa starenjem se javljaju mnogi klinički problemi. Vremenom, česta krvarenja u zglobove i mišiće uzrokuju trajne posljedice i mogu izazvati nove tegobe, kao što su artritis, hronična bol i oštećenja zglobova, koji mogu dovesti do poteškoća sa balansom i u velikoj mjeri utjecati na smanjenje kvalitete života osoba sa hemofilijom. Također, oštećenja zglobova su vodeći uzrok morbiditeta kod starijih hemofiličara koji su imali ograničen pristup profilaksi, ili ga uopšte nisu imali dok su bili mlađi. Hemofilija je povezana i sa sniženom gustinom kostiju, te dvije trećine osoba sa umjerenom ili teškom hemofilijom koje su starije od 50 godine imaju osteoporozu.3
Osobe sa hemofilijom imaju dva puta veću vjerovatnoću da će dobiti hipertenziju u toku života, te koriste više antihipertenzivnih lijekova, u odnosu na zdravu populaciju. Sve osobe sa hemofilijom trebaju redovno mjeriti i kontrolisati krvni pritisak, kod svog ljekara porodične medicine, na isti način kao i osobe koje nemaju hemofiliju.1
Učestalost kardiovaskularnih oboljenja se povećava sa starenjem. Osobe sa hemofilijom i sa kardiovaskularnim oboljenjima trebaju prilagoditi tretman istih individualnoj situaciji u skladu sa preporukama svog kardiologa.1,3 Brojne uspješne kardiovaskularne intervencije su izvedene kod starijih osoba sa hemofilijom, s tim što se uvijek postavlja pitanje kako adekvatno sprovoditi terapiju antikoagulansima kod hemofiličara .4,5
Prevalenca prekomjerne tjelesne težine i pretilosti se povećava, kako u opštoj populaciji, tako i kod osoba se hemofilijom. U opštoj populaciji, pretilost je povezana sa povećanim rizikom od hipertenzije, dijabetesa tipa 2, moždanog udara, koronarne bolesti, osteoporoze i kliničke depresije. Kod osoba sa hemofilijom, pretilost je dodatno povezana i sa smanjenom pokretljivosti zglobova i povećanjem hronične boli, stoga povećana prevalenca pretilosti kod hemofiličara značajno povećavaja razvoj dodatnih komorbiditeta.6,7
Starije osobe sa hemofilijom imaju povećan rizik i od hronične bubrežne bolesti, vjerovatno uslijed hroničnih krvarenja u koja dovode do abnormalnosti u strukturi bubrega. Dodatno, uporedno prisustvo viralne infekcije (npr. HIV, HCV) ili izloženost nefrotoksičnoj antiviralnoj terapiji može povećati incidencu bubrežne insuficijencije tokom vremena. Uslijed hronične bubrežne bolesti nastaje hipertenzija, koja se javlja češće kod starijih osoba sa hemofilijom nego u opštoj populaciji i ista je rizik faktor za srčane bolesti, ali i za krvarenje u mozak.3,8
Sa povećanjem trajanja očekivanog životnog vijeka, kod osoba sa hemofilijom se javljaju oboljenja i potrebe za hiruruškim intervencijama koja prethodno nisu bila prisutna u ovoj populaciji pacijenta. Novi izazov za ljekare jeste obezbjediti optimalnu njegu starijim osobama sa hemofilijom, u koju treba biti uključen multidisciplinarni tim sastavljen od ljakra različitih specijalnosti kao što su hematolog, kardiolog, nefrolog i ljekari drugih specijalnosti.3
Reference:
WFH. Guidelines for the management of haemophilia. 2012. http://www1.wfh.org/publications/files/pdf-1472.pdf [pristup august 2020];
Shapiro S & Makris M. British Journal of Haematology, 2019, 184, 712–720
Franchini M, et al. Clin Interv Aging. 2007 Sep; 2(3): 361–368.
Bovenzi F, et al. Ital Heart J. 2003;4:728–30.
De Bels D, et al. Eur J Anaesthesiol. 2004;21:984–6.
Mafrici A, et al. Ital Heart J. 2003;4:731–3.
Wilding J, et al. Obesity Reviews.2018;19:1569–1584
Scully MF, et al. Canada. J Thromb Haemost. 2005;3(Suppl. 1):P1404.
M-BA-00000016
Roche d.o.o. - Roche Ltd, Zmaja od Bosne 7, 71000 Sarajevo, Bosna i Hercegovina